Benilloba ligt aan de oever van de rivier Frainos, ook bekend als de rivier van Penáguila, langs de uitlopers van de Sierra de Aitana, tussen de serreta de Alcoi en de Sierra Serella. Langs hier passert de rijweg van Alcoi naar Callosa de Ensarriá.
In 1609, toen de morisken het land werden uitgezet, woonde hier 330 families van die morisken, ongeveer 1485 mensen. In 1611 werd het dorp herbevolkt door christelijke families.
In het begin van de twintigste eeuw, toen de industrie in het binnenland verzwakte, was er een massale uittocht van de jongeren, vooral naar de Verenigde Staten, Argentinië en Frankrijk.
Als monumenten vermelden we de kerk van de Natividad de Nuestra Señora de Benilloba uit de zeventiende eeuw, gerestaureerd in 1995, en het peleis van de graven van Revillagigedo uit de achttiende eeuw en gebouwd op een vroegere middeleeuwse versterkte woning.
Route 1: Langs de molens
Dit is een korte maar mooie route naar de molen van Salt, geschikt voor de hele familie.
Om bij het beginpunt te komen, zowel vanuit Alicante als vanuit Valencia, nemen we de autosnelweg A-7 in de richting van Alcoi. Hier nemen we de afrit 442 ter hoogte van Cocentaina en volgen over de CV-790.
Dit is de gemakkelijkste manier om in Benilloba te komen. Op de kaart zien we waar we de auto kunnen parkeren.
De afstand is slechts anderhalve kilometer en er is nauwelijks hoogteverschil.
Vanaf de plek waar we parkeerden en na afgedaald te zijn langs de geasfalteerde weg, beginnen we de route Senda del Molins over een brede landweg naast de bedding van de rivier Penáguila – ook de Frainos genoemd – die links van ons ligt.
We komen al snel bij een punt waar we ook zouden kunnen parkeren en waar die weg eindigt. Links beneden zien we een kleine picknickplaats met houten tafels in de schaduw van de bomen.
We dalen hier niet naar af maar lopen rechtdoor naar het begin van het pad, dat ons naar de Molí del Salt brengt, maar eerst passeren we de ruïne van een andere watermolen en een stenen brug.
Het pad is altijd duidelijk en men kan zich niet vergissen. We zien wel vele zijpaadjes, onder andere naar een kleine dam of naar de kloof van de rivier Penáguila, maar dat laatste is af te raden met kinderen vanwege het gevaar.
Vanaf de picknickplaats is het maar een kort stukje tot bij de brug over de rivier Penáguila. Vanaf hier zien we links de ruïne van een molen, die in 1852 werd gebouwd.
Dit is nog niet de molen van Salt, maar die is vlakbij. We hoeven het pad nog maar even verder te volgen, met de bedding van de rivier rechts van ons, tot die uitmondt in een kloof met steile rotswanden. Hier heeft men trappen aangelegd om gemakkelijker te kunnen afdalen naar de molen en het beboste gebied er rond langs de oever. Als we deze route in de herfst lopen, liefst november, kunnen we genieten van de kleurenpracht van de bladeren van de populieren, voor dat die takken helemaal kaal worden.
In dit gewest, El Comtat, vinden we nog resten van 59 graanmolens, maar deze Molí del Salt is een van de meest karakteristieke en representatieve. We zien ook de waterval die de naam geeft; El Salt is de poipulaire naam voor een waterval in deze streek, en die waterval is zo maar eventjes 20 meter hoog.
Deze molen is ouder dan de eerste waarvan we de ruïne zagen en werd gebouwd in 1760. Hij was eigendom van de graven van Revilla-Gigedo. Gedurende een eeuw werd hij bediende door diverse molenaars en in 1865 werd hij verkocht aan de Britse consul in Valencia.
In 1899 werd de molen bekend als elektriciteitscentrale, aangekocht door de Sociedad Eléctrica de Benilloba. De molen veranderde van graanmolen in een centrale om stroom te verwekken.
Na dit bezoek en waarschijnlijk een aangename adempauze in dit feeëriek landschap, keren we terug langs hetzelfde pad.
Omdat het slechts een korte tocht was, kunnen we van de gelegenheid gebruik maken om het dorp Benilloba te bezoeken. Er zijn in de nabijheid nog andere dingen te zien zoals de Tuin van Los Santos dicht bij Penàguila of de resten van het kasteel van Benifallim.
In Benilloba wijzen we op de kerk, opgedragen aan de geboorte van Nuestra Señora de Benilloba, een gebouw uit de zeventiende eeuw in neoclassicistische stijl.
In het interieur vallen de vele fresco’s op. De kerk heeft een eenvoudige voorgevel met het beeld van San Joaquín, schutspatroon van het dorp.
Tegenover de kerk staat het gemeentehuis en rechts lopen we verder door de carrer Major. Hier zien we tegen een gevel een reproductie in metaal van de beroemde foto uit de Burgeroorlog, een getroffen soldaat die neerstort. Verder zien welinks de bron van Progreso, in marmer gehakt in 1896. Het gebouw van de oude school is nu een centrum voor gepensioneerden, een gebouw uit 1929. Aan de zijkant van het gebouw zien we oude werktuigen die vroeger bij het malen werden gebruikt.
De weg naar de molen is wel de mooiste tocht die men in Benilloba kan maken. Er zijn nog twee andere routes door de natuur, wel langer maar niet zo spectaculair.
Route 2:
Benilloba: wasplaats, camí de la Creu, camí de la Parada dels Porcs en eindigend lanas de camí de Dubots.
Een route van ongeveer 3 kilometer langs de zuidkant van het dorp, met mooi uitzicht op Benilloba en de omgeving. Een stuk langs de oever van de rivier, de gemakkelijke bestijging van de Tossal d’Espinos en verder over gemakkelijke landwegen terug naar het dorp.
https://es.wikiloc.com/wikiloc/view.do?id=15271756
Route 3:
Benilloba/Penáguila (de oude hoeven van Casablanca, Villanova en Paella)
Een route van ongeveer 6 kilometer met bezoek aan enkele oude hoeven (masias), de oever van de rivier Frainos en de uitzichten op de bergketens van Aitana, Serrella, Mariola…
https://es.wikiloc.com/wikiloc/view.do?id=15347214
