Een van de meest besproken onderwerpen onder Belgen met een woning in Spanje is dat van de okupas – personen die zonder toestemming een woning bezetten.
De verhalen doen snel de ronde: “Als ze binnen zijn, krijg je ze er niet meer uit.”
Maar hoe zit dat nu écht? Wat is waar, wat niet, en wat kan je doen om jezelf te beschermen?
Wat zijn okupas precies?
In Spanje verwijst de term okupas naar personen die een leegstaand pand betrekken zonder toestemming van de eigenaar.
Dat kan een verlaten gebouw zijn, maar ook een tweede verblijf van buitenlanders.
De Spaanse wet maakt een duidelijk onderscheid tussen:
- Diefstal of inbraak in een bewoond huis (allanamiento de morada): dat is een misdrijf en kan snel worden aangepakt door de politie.
- Illegale bezetting van een niet-bewoond pand (usurpación of okupación): dat wordt als een burgerlijk geschil beschouwd, en verloopt via een trager gerechtelijk proces.
Precies dat onderscheid zorgt ervoor dat de ontruiming in de praktijk vaak weken tot maanden kan duren.
Waarom vooral tweede verblijven kwetsbaar zijn
Okupas richten zich meestal op woningen die langere tijd leegstaan.
Tweede verblijven aan de kust zijn dus een gemakkelijk doelwit: de eigenaars wonen in België, buren merken pas laat iets op, en het duurt vaak dagen of weken voor de politie wordt ingeschakeld.
Eenmaal binnen, beroepen okupas zich op “woonrechten” totdat een rechter anders beslist. Zolang het geen inbraak in een bewoond huis is, mag de politie meestal niet onmiddellijk optreden.
Wat kan je doen ter preventie?
- Houd je woning “actief”: vraag iemand lokaal om regelmatig te controleren, post te verwijderen of gordijnen open/dicht te doen.
- Installeer slimme beveiliging: camera’s, alarmsystemen en bewegingsmelders die een signaal geven aan een meldkamer of aan buren.
- Laat nutsvoorzieningen actief: een bewoonde indruk verkleint de kans op bezetting.
- Sluit een gespecialiseerde verzekering af: sommige maatschappijen bieden inmiddels een “okupa-verzekering” die juridische bijstand en ontruimingskosten dekt.
Wat de verzekering (niet) dekt
Een standaard huisverzekering (hogar) dekt in de regel geen schade door illegale bezetting.
Schade aan deuren of ramen bij inbraak is vaak wél verzekerd, maar zodra de bezetters binnen zijn en “woonrecht” claimen, valt het buiten de klassieke waarborgen.
De okupa-verzekering biedt dan juridische ondersteuning en vergoeding van gerechtskosten bij een ontruimingsprocedure.
Realistische verwachtingen
Belangrijk om te weten: zelfs met verzekering blijft de juridische procedure de enige weg. Een goede polis versnelt het proces niet, maar helpt wel om de kosten te beperken en het dossier professioneel te begeleiden.
De sleutel ligt in preventie en snelle actie zodra een bezetting wordt vastgesteld.
Over de auteur
Sandra Van Kerckhove, CEO en eigenaar van GrupoXandra.
GrupoXandra is een erkend verzekeringskantoor aan de Costa Blanca dat expats en overwinteraars begeleidt bij hun Spaanse verzekeringen. Met meer dan 20 jaar ervaring helpen we Belgen de juiste balans vinden tussen zekerheid, comfort en lokale realiteit. 👉 Meer info: www.grupoxandra.eu
